საქარველოს მყინვარების ევოლუციის კვლევა თანამგზავრული დისტანციური მეთოდოლოგიების და მიწისპირა დაკვირვებების მონაცემების საფუძველზე კლიმატის თანამედროვე ცვლილების ფონზე

Abstract

სამეცნიერო კვლევის მიზანია საქარველოს მყინვარების ევოლუციის კვლევა თანამგზავრული დისტანციური ზონდირების მეთოდოლოგიების და მიწისპირა დაკვირვებების მონაცემების საფუძველზე კლიმატის თანამედროვე ცვლილების ფონზე. დადგინდა, რომ:თანამგზავრული დისტანციური ზონდირების (თდზ) მეთოდოლოგიების და მიწისპირა დაკვირვებების მონაცემების გამოყენებით შესაძლებელია კლიმატის თანამედროვე ცვლილების ფონზე საქარველოს მყინვარების ევოლუციის შესწავლა მცირე მყინვარების დეგრადაციის (დნობა, გაქრობა) და დიდი მყინვარების უკანდახევის საფუძველზე; დღესდღეობით მცირე მყინვარების (ფართობი 0.1 კმ-დან 0.5 კმ-მდე) მდგომარეობის გარკვეული რეგულარობით გაშუქება მიწისპირა დაკვირვებებით ფაქტობრივად შეუძლებელია. ამ მყინვარების შესწავლა დედამიწის თანამგზავრული დაკვირვებებით ეფექტური ალტერნატივაა მათი კვლევებისათვის; თანამედროვე კლიმატის ცვლილება ზეგავლენას ახდენას მყინვარების დნობაზე, ამასთან მყინვართა დეგრადაციის პროცესი უფრო აქტიურია, აღმოსავლეთ საქარველოში, ვიდრე დასავლეთ საქარველოში; დიდი მყინვარების (ფართობი 2კმ2-ზე მეტი) უკანდახევის ტრენდის შესწავლა თდზ-ის და მიწისპირა დაკვირვებების საფუძველზე ადასტურებს, რომ: თდზ-ის მონაცემები ზუსტია, როგორც დაკვირვების სრული პერიოდისათვის ასევე მყინვარებზე კლიმატის ცვლილების ზემოქმედების უკეთ გაგებისათვის დაკვირვების პერიოდის ორ პერიოდად გაყოფის შემთხვევაში; კლიმატის ცვლილების შედეგად მყინვარის უკანდახევის სიჩქარე მთლიანი პერიოდისათვის არათანაბარია, კერძოდ მეორე პერიოდში აჩქარებულია და იგი არაწრფივი ხასიათისაა, რაც თვალნათლივ მიუთითებს კლიმატის თანამედროვე ცვლილების შემაშფოთებელ ტენდენციაზე, კერძოდ დათბობის ზრდის არაწრფივ ხასიათზე. (პროექტი შესრულებულია 2014-2017 წწ.).

The aim of the research is to study the evolution of Georgia’s glaciers based on satellite remote sensing (SRS) methods and ground-based observations against the background of modern climate change. It is determined that:Using the methods of satellite remote sensing (SRS) and ground-based observations, it is possible to study the evolution of Georgia’s glaciers against the background of current climate change based on the degradation of small glaciers (melting, disappearing) and retreat of large glaciers;Currently, it is impossible to highlight the state of small glaciers (area from 0.1 to 0.5 km2) by ground observations with a certain regularity. The study of these glaciers with SRS data is an effective alternative for their research;Modern climate change has impact on the melting of glaciers, and this process of glacier degradation occurs more actively in eastern Georgia than in its western part.The study of the trend of retreat of large glaciers (an area of more than 2 km2) on the basis of SRS and ground-based observations prooves:Accuracy of the SRS data, both for the whole period and for the two periods into which the full observation period is divided to better reflect the effect of climate change on glaciers;hat the rate of retreat of the glacier for the full period is uneven, in particular in the second period is accelerated and non-linear, which clearly indicates the alarming trend of modern climate change, namely, the non-linear nature of the increase of warming.