Статистическая оценка ожидаемых изменений температуры воздуха в Тбилиси и Санкт-Петербурге до 2056 года

Abstract

Исследована статистическая структура временных рядов среднегодовых значений температуры воздуха в Тбилиси и Санкт-Петербурге в 1907-2006 гг. В частности получено, что автокорреляция в рядах наблюдений Санкт-Петербурга выше, чем в Тбилиси. Пики периодичности для Тбилиси приходятся примерно на 20 и 5 лет, тогда как для Санкт-Петербурга – 14 и 8 лет. Процесс потепления в Санкт-Петербурге более интенсивный, чем в Тбилиси. Проведено стати-стическое прогнозирование ожидаемых изменений температуры воздуха в этих городах до 2056 года с использованием трех методов (линейное прогнозирование, прогнозирования сглаженных функций с учетом двух периодичностей в ряде наблюдений, линейное прогнозирование с учетом одной периодичности в ряде наблюдений).

გამოკვლეულია ჰაერის ტემპერატურის საშუალო წლიური მნიშვნელობების სტატისტიკური სტრუქტურა თბილისში და სანკტ-პეტერბურგში 1907-2006 წწ. კერძოდ მიღებულია, რომ ავტოკორელაცია დაკვირვებათა რიგებში სანკტ-პეტერბურგისათვის უფრო მაღალია, ვიდრე თბილისისათვის. Pპერიოდულობის პიკები თბილისისათვის ყოველ მე-20 და მე-5 წელზე მოდის, სანკტ-პეტერბურგისათვის – მე-14 და მე-8 წელზე. დათბობის პროცესი სანკტ-პეტერბურგში უფრო ინტენსიურია, ვიდრე თბილისში. ჩატარებულია ჰაერის ტემპერატურის მოსალოდნელი ცვლილებების სტატისტიკური პროგნოზირება ამავე ქალაქებისათვის 2056 წლამდე სამი მეთოდის გამოყენებით (წრფივი პროგნოზირება, პროგნოზირება გლუვი ფუნქციებით დაკვირვებათა რიგში ორი პერიოდულობის გათვალისწინებით, წრფივი პროგნოზირება ერთი პერიოდულობის გათვალისწინებით).

The statistical structure of time series of the mean annual values of the temperature of air in Tbilisi and St.-Petersburg in 1907-2006 is investigated. It is in particular obtained that the autocorrelation in the time series of observations of St.-Petersburg is higher than in Tbilisi. The peaks of periodicity for Tbilisi feel approximately to 20 and 5 years, whereas for St.-Petersburg - 14 and 8 years. The process of warming-up in St.-Petersburg is more intensive than in Tbilisi. The statistical prognostication of the expected changes of the temperature of air in these cities up to 2056 years with the use of three methods is carried out (linear prognostication, the prognostication of the smoothed functions taking into account two periodicities in the series of observations, linear prognostication taking into account one periodicity in the series of observations).