Use of Structured data to evaluate natural hydrometeorological events in vulnerable regions of Georgia

Abstract

The location and orographic conditions of Georgia lead to the formation of a variety of climatic and landscape types. These factors are favorable for formation of natural hydrometeorological phenomena (flooding, landslide, hurricane, etc.) of different intensity and frequency. The study of all those phenomena needs the processing of long-term observation series of climatic parameters. The purpose of the presented research is to study the spatial-temporal regularities of basic climatic parameters in the mountain regions of Georgia. The following statistical parameters and climatic indices were calculated: standard deviation, mean absolute error, temperature extremes, extreme precipitation day number, repeatability of strong windy days. Between two 30-year periods, the average annual temperature has been increased almost everywhere, up to 1 degree; the average increase is 0,5˚C. It has been established that for second period there is a significant increase in the average max air temperature from 0,3˚С to 1,2˚С. The precipitation regime changes are unstable in time and are spatially heterogeneous, although they are characterized by some regularity. In particular, the annual rainfall in western Georgia is mainly increased, while in some eastern regions – decreased. The average wind speed change trends seem to be decreased, however maximal velocities are increased. The results may be used in early warning systems.

საქართველოს მდებარეობა და ოროგრაფიული პირობები განაპირობებს კლიმატური და ლანდშაფტური ტიპების მრავალფეროვნების ფორმირებას. ეს ფაქტორები ხელს უწყობს სხვადასხვა ინტენსივობისა და სიხშირის ბუნებრივი ჰიდრომეტეოროლოგიური მოვლენების (წყალდიდობა, მეწყერი, ქარიშხალი და ა.შ.) ფორმირებას. ყველა ამ ფენომენის შესწავლა მოითხოვს კლიმატური პარამეტრების გრძელვადიანი დაკვირვების სერიების დამუშავებას. წარმოდგენილი კვლევის მიზანია საქართველოს მთიან რეგიონებში ძირითადი კლიმატური პარამეტრების სივრცით-დროითი კანონზომიერებების შესწავლა. გამოთვლილია შემდეგი სტატისტიკური პარამეტრები და კლიმატური ინდექსები: სტანდარტული გადახრა, საშუალო აბსოლუტური შეცდომა, ტემპერატურის ექსტრემალური მაჩვენებლები, ექსტრემალური ნალექიანობის დღეების რაოდენობა, ძლიერი ქარიანი დღეების განმეორებადობა. ორ 30-წლიან პერიოდს შორის საშუალო წლიური ტემპერატურა თითქმის ყველგან გაიზარდა 1 გრადუსამდე; საშუალო მატება 0,5˚C-ია. დადგინდა, რომ მეორე პერიოდში ჰაერის საშუალო მაქსიმალური ტემპერატურა მნიშვნელოვნად იზრდება 0,3˚С-დან 1,2˚С-მდე. ნალექების რეჟიმის ცვლილებები დროში არასტაბილურია და სივრცით ჰეტეროგენულია, თუმცა გარკვეული კანონზომიერებით ხასიათდება. კერძოდ, დასავლეთ საქართველოში წლიური ნალექების რაოდენობა ძირითადად გაზრდილია, ხოლო აღმოსავლეთის ზოგიერთ რეგიონში - შემცირებული. ქარის საშუალო სიჩქარის ცვლილების ტენდენციები, როგორც ჩანს, შემცირებულია, თუმცა მაქსიმალური სიჩქარეები გაზრდილია. შედეგები შეიძლება გამოყენებულ იქნას ადრეული შეტყობინების სისტემებში.

Местоположение и орографические условия Грузии обуславливают формирование разнообразных климатических и ландшафтных типов. Эти факторы благоприятны для формирования стихийных гидро¬ме-теорологических явлений (наводнения, оползни, ураганы и т. д.) различной интенсивности и частоты. Изучение всех этих явлений требует обработки многолетних рядов наблюдений за климатическими параметрами. Целью представленного исследования является изучение пространственно-временных закономерностей основных климатических параметров в горных регионах Грузии. Рассчитаны следующие статистические параметры и климатические индексы: стандартное отклонение, средняя абсолютная ошибка, экстремумы температур, число экстремальных дней с осадками, повторяемость дней с сильным ветреным воздухом. Между двумя 30-летними периодами среднегодовая температура повысилась почти повсеместно, до 1 градуса; среднее повышение составляет 0,5˚C. Установлено, что за второй период наблюдается существенное повышение средней максимальной температуры воздуха от 0,3˚С до 1,2˚С. Изменения режима осадков нестабильны во времени и пространственно неоднородны, хотя и характеризуются некоторой закономерностью. В частности, годовое количество осадков в западной Грузии в основном увеличивается, а в некоторых восточных регионах – уменьшается. Тенденции изменения средней скорости ветра, по-видимому, уменьшаются, однако максимальные скорости увеличиваются. Результаты могут быть использованы в системах раннего оповещения.